Lufta më e madhe e kohës tonë është kulturore nuk është lufta me tanke dhe raketa. Është globalizmi përballë sovranizmit. Liberalizmi klasik i shndërruar në progresizëm , përballë konservatorizmit. Është çensura ndaj fjalës së lirë dhe besimit. Lufta për fëmijët dhe familjen. Ne duhet të mbrojmë me çdo kusht identitetin tonë nga pseudo ideologji të importuara.

Aeroporti i Tiranës më ngjall trishtim. Ndjej trishtimin e shokëve, miqve, të rinjve, familjeve që largohen pa e kthyer kokën prapa.
Trishtim pafuqie dhe dorëzimi i pështjelluar me ndjesi tradhëtie prej klasës politike që i braktisi Shqiptarët rrugëve të botës! Ata që përzuri i turpëroi, ata që qëndruan, i robëroi. I turpëroi pasi u nisën nga malet dhe deti. Në këmbë dhe gomone. U fshehën nga ushtarët, të ndjekur prej policëve.

Fjetën nën shkurre dhe mbi pemë, në podrume dhe nën ura.

Ndryshuan emrin, fenë, identitetin kombëtar. U hoqën si të huaj. U zbuan, u nisën, u zhdukën, mbërritën. U përballën si askush në botë me frikën, pasigurinë, padijen, të ndryshmen, por luftuan. Disa fituan, të tjerë vijojnë të luftojnë, disa tërhiqen, disa qëndrojnë. Këta të fundit ku bëj pjesë dhe unë, përballen çdo ditë me robërimin.

Një komb pa etër të gjallë që udhëhiqet prej inferiorëve të vet kërcënohet si asnjëherë më parë në historinë e tij nga tjetersimi. Shqipëri që ripopullohet do të përballet me tjetërsimin e rracës, gjuhës, kulturës dhe fesë, traditës dhe historisë.

Trishtim sepse, pasi të parët tanë luftuan dhe fituan me armiqtë e huaj, ne humbëm betejën më të madhe që Zoti na kishte zgjedhur të luftonim dhe fitonim. Humbëm betejën me veten, luftën për të ndërtuar njeriun, familjen, atdheun.

Dhe kur e mendoj… për çfarë dhe si? Humbëm sepse i deleguam arsyen disa njerëzve që na robëruan. Zgjodhëm ‘gjeneralë’ burrecë që shitën betejat kombëtare në këmbim të mirëqënies dhe komoditetit.

Trishtimi është i madh, por ende s’ka mbaruar. Ka gjithnjë shpresë në raundin final për heroin që ndeshet dhe nëse i ka humbur me pikë raundet e tjera. Dhe nëse është rrëzuar dhe mezi mbahet në këmbë, për heroin ka shpresë. Ai mund të ngrihet, ende bota pret të shohë që ai mund të fitojë.

Ka shpresë për Shqiptarët dhe Shqipërinë në raundin final!

Akil Pano

Që nga ditët e Adamit, njeriu është fshehur nga Perëndia dhe ka thënë: “Zoti është i vështirë për t’u gjetur”.

Po sikur njeriu mos të jetë thjesht disa atome të mbledhura sëbashku nga rastësia; ose disa grimca të parëndësishme rëre që kanë ardhur sëbashku vetiu si rrjedhojë e një shperthimi disa miliarda vite me parë?
Po sikur asgjëja të mos këtë shpërthyer dhe në vend të ‘shpërthimit te asgjësë’ që në fakt s’mund të shpërthejë njeriu ka një Krijues, njëlloj si ora e dorës, tabloja e varur në mur dhe gjithçka që na rrethon?

Po sikur njeriu të këtë shpirt? E mira dhe e keqja si koncepte morale të ekzistojnë? Qielli dhe ferri të ekzistojë? Dita e gjykimit të vijë? Në fund kush është njeriu i arsyes, dhe i paarsyeshmi!? Ai që beson apo njeriu qe s’beson?

Nëse ateisti ka të drejtë; unë humbas reputacionin; por ditën kur do të përballemi me të vërtetën finale, reputacioni im nuk duket se është i rëndësishëm, apo jo?!

Por, nëse unë kam te drejtë, ateisti ditën e gjykimit të madh nuk do të humbasë reputacionin, por përjetesine; ky është problemi më i madh se çdo problem tjetër.

Çështja që shtrohet në rastet e paraqitura nga debatuesit në emisionin e të ndryshme televizive mbi seksin, është; Çfarë e dallon njeriun nga kafsha, në rastet kur seksi shihet vetëm si një aspekt i jetës së instikteve kafshërore tek njeriu?

Një prej problemeve të shoqërisë tonë nuk është mbivlerësimi i seksit, por fakti që nuk e vlerësojmë seksin aq sa duhet…

Seksi është një komponent shumë i rëndësishëm në jetën e njeriut, por nuk është tërësia e tij, ndaj nuk duhet parë i shkëputur prej seksualitetit, dashurisë, përkushtimit, personalitetit dhe përgjegjësisë në raportet njerëzore.
S’duhet parë si mjet këmbimi i cili sjell përfitime të momentit, por si një zotërim i çmuar që duhet të funksionojë brenda projeksionit hyjnor, e që sjell sëbashku një burrë dhe një grua në një mënyrë krejt të veçantë duke i bërë ata një trup të vetëm, për ndërtimin e familjes dhe prokrijimin.
Seksi mbart forcën e krijimit të jetës. Nuk është fjala vetëm për bashkimin e dy trupave, por do të thotë të japësh veten, të përkushtohesh dhe të duash në mënyrë sakrifikuese. Akil Pano

Një thes miell? Pak para për lirinë? Çfarë i mbetet në fund njeriut nëse ai dorëzon lirinë në këmbim të një përfitimi me vlerë të përkohshme?
Pa lirinë, lehtësisht njeriu e ka shndërruar qenien në një automat i cili s’mund të dashurojë.
Pa lirinë, njeriu humbet çdo ditë esencën në rrokullimën drejt tëposhtës morale ku sundohet prej padronëve tek të cilët në këmbim të disa të ‘mirave’ të përkohshme materiale, ka ofruar pasurinë më të madhe e të pazëvendësueshme, lirinë. Kështu, pa lirinë ai e ka shndërruar botën e tij të pajetueshme, të pashpresë. Një botë padronësh të cilët nuk synojnë mirëqënien dhe progresin e subjekteve të cilëve u blejnë votën, por mjerimin e tyre.
Mjerimi i stomakut të uritur, është i manipulueshëm. ‘Na skllavëroni, vetëm na ushqeni’ ishte metafora e Dostojevskit ndaj asaj pjese të shoqërisë e cila dorëzon lirinë në duart e klasës sunduese, në këmbim të sigurisë në kufijtë e mbijetesës.
Akil Pano

Sot është dita në të cilën mendoj për vdekjen më shumë se ditën kur u ndava nga gjyshi, babai, mamaja e shumë njerëz të dashur.
Vdekja rrëmben prej nesh njerëzit më të çmuar, duke lënë pas përjetesa dhimbje dhe trishtimi, boshatisje, kufijsh, heshtje, frikë… Por sot, veç pritjes nuk përjetoj asgjë tjetër. Një pritje në ankthin të cilin përshkruhet mjeshtërisht prej Kierkegaardit.
Pres me gëzim ditën kur e Shtuna jonë e gjatë t’i lerë vendin takimit mahnitës në të Dielën e ringjalljes.
Pritje me durim për të dëgjuar borinë e kryeengjëllit ditën kur unë do të kërcej në krahët që mbajnë peshën e botës.
Sot, jetoj të Shtunën dhe pres…

Problemi ynë është se jetojmë të Shtunën, pa kuptimin e kufijve të orëve të saj. Kështu jo vetëm humbim magjinë e përmasave të së nesërmes, por zvogëlojmë kuptimin e qëllimit të ekzistencës sonë mbi të sotmen, vlerën dhe sfidat e saj.

Të flasësh për vdekjen, do të thotë të njohësh përmasat e jetës. Shumë prej nesh e shmangim subjektin, duke shpresuar që kështu do të shmangim ngjarjen. Paradoks të rriturish që mendojnë e sillen si fëmijë kur diçka i tremb.

Po e mbyll këtë meditim të shkurtër mbi vdekjen dhe heshtjen e së Shtunës pas kryqëzimit, duke cituar mendimin e puritanit Thomas Watson.

“Bota s’është veçse një hotel i Madh Në te cilin ne qëndrojmë një ose dy ditë dhe më pas largohemi. Çfarë marrëzie është të lidhim zemrën tek hoteli dhe të harrojmë shtëpinë.”

“Herezia tjetër e madhe do të jetë thjesht një sulm ndaj moralit; dhe veçanërisht moralit seksual.”

Aktualisht jemi duke jetuar në kohën siç ekzaktësisht e parashikoi Çestertoni 100 vite më parë. Tezat e Çestertonit për bashkëkombasit e tij në kohën që fliste me shumë mundësi konsideroheshin ‘teori konspiracioni.’

Natyrisht ‘asnjë profet nuk pranohet në vendin e lindjes’ por paradigma e kohës tonë është vrasja politike e ‘profetëve’ të cilët ndryshe nga masa e gjerë lexojnë me zë të lartë çka shohin se ndodh dhe pregatitet të ndodhë në botën e tyre. Në kundërshtim me elitat sunduese të cilat imponojnë çensurë dhe absolutizëm, ‘profetët’ të karakterizuar nga vetmia e jetës gati asketike shpallin me guxim të vërtetat që shohin në kulturën e kohës, sepse janë idhtarë të së vërtetës. Paralajmërojnë rrezikun përpara se të vijë, sepse duan të shpëtojnë njerëzit e tyre nga asgjesimi.

‘Profetët’ përbalten, goditen, çensurohen, shpallen armiq, persekutohen, izolohen, sepse elitat sunduese e dinë që e vetmja mundësi për të asgjesuar mesazhin, êshtë të vrasin më parë lajmëtarët e tij.

Është përgjegjësia e çdo brezi të dojë të vërtetën dhe të mbrojë ‘profetët’ e saj. Në të kundërt çka mbetet do të jetë një botë hijesh brenda shpellës alegoria e së cilës na kujton se ne, personazhet brenda saj nuk mund ta çlirojmë veten prej errësirës intelektuale drejt ndriçimit, pasi na mungon guximi për të besuar dhe kurajo të veprojmë.

Dëgjova një personazh mediatik që përpara disa ditësh, në debatin televiziv live, më drejtohet me fjalët:
“Që kur ke mbajtur ‘krah’ (e kishte fjalën për lëvizjen e mendimit konservator pro familjes) ke ndryshuar komunikimin dhe i ke hap punë vetes (këtë e lidhte me gjyqet me komisionerin dhe agjendat lgbtq..)!”
Disa njerëz të tjerë më thonë: Përkulu ca, mos e shih realitetin vetëm bardh e zi, ji fleksibël.

Problemi që këta ‘miq’ kanë, është se nuk kujtojnë që unë jam ky që shohin e dëgjojnë publikisht të paktën 15 vitet e fundit në agorën e debatit publik. Pra,komunikimi im në media e kudo, nuk është se ma do puna, nevoja, e as vjen si porosi prej diku. Unë jam ai që shihni e dëgjoni, sepse kështu rreh zemra ime, kështu më mëson feja, kultura, tradita. Kështu mendoj, veproj e jetoj.

Problemi tjetër që këta ‘këshillues’ të ngjashëm me shokët e Jobit kanë, është ngjashmëria e jetës së tyre me metaforën;
‘Njerëz të cilët vijojnë festinet në katet e larta të pallatit, ndërsa katet e poshtme janë përpirë nga zjarri!’

Ndaj, fleksibiliteti i vërtetë është të kesh vlera në një botë të degjeneruar që gradualisht po shkon drejt shkaterrimit dhe vetëasgjesimit të sigurtë.

Në këtë realitet tragjik disa zgjedhin të festojnë, disa të përfitojnë, disa të heshtin e disa të flenë.

Unë zgjedh të jem vetja! Zgjedh të besoj, të flas. Të përpiqem. Të luftoj! Zgjedh të jetoj i lirë!

akilpano

‘Ai që bëhet mbrojtës i mëkatit, me siguri që do të bëhet i burgosuri i tij.‘ Shën Augustini

Pak maja’ (tharm) dhe herët a vonë realiteti do të ndryshojë. Një kompromis i vogël këtu, e një tjetër aty, pavarësisht thelbit, qëllimeve të fisme fillestare dhe motiveve të sinqerta, njeriu dhe udha që ai ndjek nuk janë më të njëjtat. Po e spjegoj kështu:
Nëse ndodheni në mes të oqeanit dhe në nisje gaboni vetëm me 1cm përllogaritjet në hartë, do të jetë e pamundur mbërritja në destinacion. Kjo është çka Bibla quan ‘Mëkat’. Greqishtja e vjetër ‘Hamartia’ që do të thotë:
Të humbësh shenjën, rrugën, drejtimin.
Kjo shkakton konfuzionin brenda dhe rreth nesh. Në dukje ecim të sigurtë drejt një vendi që aspirojmë, por s’e shohim e as e imagjinojmë që kemi humbur drejtimin dhe kurrësesi s’mund të mbërrijmë në destinacion, përveçse nëse dikush që e sheh rrugën e që vjen prej vendit që aspirojmë, mbërrin pranë nesh të na shpëtojë.
Kjo është metafora e Ungjillit. Zoti vjen të na kthejë në udhën që na shpie në vendmbërritjen e duhur. Është Ai i cili largon errësirën që na mbështjell dhe na çel sytë e shpirtit. Vetëm Zoti mund të na çlirojë nga burgu i pafuqisë tonë.

“Dhe kur të shkoj e t’ju përgatis vendin, do të kthehem dhe do t’ju marr pranë meje, që aty ku jam unë, të jeni edhe ju. Ju e dini se ku po shkoj dhe e njihni edhe udhën”. Thomai i tha: Zot, ne nuk e dimë se ku po shkon; pra, si mund ta njohim udhën?'' Jezusi i tha:Unë jam udha, e vërteta dhe jeta; askush nuk vjen tek Ati përveçse nëpërmjet meje.”
Gjoni 14:3-6