Suedi. 25 vite më pas!

Pas fiks 25 vitesh u kthyem në Suedi. E vizituam Suedinë për herë të parë në vitin 1997, kur Shqipëria digjej dhe sundonte kaosi.
25 vite më parë mund të kishim bërë një përpjekje shumë të vogël për të qëndruar në Suedi, por atëherë s’e bëmë. Në atë kohë Shqiptarët, kryesisht zgjidhnin Italinë dhe Greqinë (pasi këto ishin mundësitë që paraqiteshin) për t’u larguar nga vendi. Vendet Skandinave, Britania dhe SHBA-ja ishin të paarritshme për shumë Shqiptarë, ndaj lëvizjet e mëdha emigratore u përqendruan në vendet fqinje.

Në vitin 1997 e lamë pas Suedinë dhe u kthyem në Shqipëri. Ishte një nga vendimet më të guximshme që kemi marrë si çift. Por, pasi u kthyem nuk i thamë shumë njerëzve se kishim qenë jasht vendit. Në të kundërt do të na shihnin si të marrë.
Në sytë e atyre që na njihnin ishim mjaftueshëm të marrë që ishim larguar nga vendlindja ime Tirana dhe po jetonim në Shkodrën e cila dita ditës boshatisej nga qytetarët e saj që vinin në Tiranë dhe shpërndaheshin në kryeqytetet e botës.
Ishte viti 1997. Dyqanet ishin bosh. Njerëzit vriteshin ‘aksidentalisht’. Jeta kishte humbur vlerë. Në mungesë të shtetit, njeriu ishte kthyer në gjendjen e tij natyrore.
E sotmja ishte e pasigurtë. E nesërmja një ëndërr e largët!

Por ne u kthyem dhe ky ishte vendimi më i mirë që morëm. E donim Zotin më shumë se jetën. I donim njerëzit tek të cilët Zoti na dërgoi t’i shërbenim. E deshëm Shkodrën, Vlorën, Tiranën… qëndruam.

Por vendimi që morëm na vendosi përballë sfidash që vijuan, e që një pjesë vijojnë dhe sot. Nuk e di se si do të ishte jeta ime, nëse do të isha larguar nga Shqipëria 25 vite më parë! Natyrisht që nuk do të isha përballur me sfidat që u përballa, por do isha ndeshur me sfidat e emigracionit njëlloj si miqtë e mi që pasi u larguan nga Shqipëria ndoqën rrugëm e vështirë të integrimit në nje tokë të huaj.

Ne morëm vendimin më të mirë dhe qëndruam në Shqipëri, sepse Zoti na thirri të qëndronim, shërbenim dhe ndërtonim kulturën e besimit mes një populli të cilin komunizmi i rrëmbeu çdo të drejtë themelore, e tjetërsoi, e klanizoi, e skllavëroi dhe e sundoi përmes pushtetit të frikës.

Nuk paragjykoj asnjë Shqiptar që në këto 32 vjet vendosi të largohet nga Shqipëria. Vendimi për t’u larguar s’ka qenë i lehtë, kështu dhe vendimi për të qëndruar.

Tani vështroj Shqipërinë e vitit 2022. Djemtë dhe vajzat tanë që vijojnë të largohen nga Shqipëria. Janë kryesisht fëmijët e atyre si unë, që vendosën 25 a 30 vite më parë të qëndronin në Shqipëri me shpresën se do ta bënin Shqipërinë një vend mundësish, ku drejtësia do të rridhte si uji dhe puna e ndershme do të shpërblehej mjaftueshëm. Ku, pasaporta Shqiptare do të kishte të njëjtën vlerë si çdo pasaportë tjetër e vendeve anëtare të BE-së.

Por këto nuk ndodhën dhe unë vijoj të kthehem, ndërsa këto mendime i shkruaj i ulur në tren rrugës për Stokholm.

Mikpritje e veçantë nga pastori Peo Svensson dhe kisha në Sävsjö. Gëzim i veçantë ishte të takonim familjet e Shqiptarëve që jetojnë këtu.